ELEKTRONİK TİCARET YAPAN FİRMALAR İÇİN E-FATURA UYGULAMASI VE YAPILABİLİRLİĞİ
<İKİNCİ BÖLÜM>
Avrupa ülkelerinde faturanın teslim alınma şekillerine bakıldığında (Şekil 6), genel olarak tam elektronik yapının, beklenenin çok altında olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, e-posta ile e-fatura ya da taratılmış fatura gönderiminin de kağıtsız ortam olarak değerlendirilmesi ile ülkelerin yarıdan fazlasının süreçte olumlu aşamada olduğu dikkati çekmektedir.
2. Türkiye’de e-Fatura
2.1 Genel Bakış
Ülkemizde, 397 sıra nolu Vergi Usul Kanunu[1] Genel tebliğin yayımı ile birlikte e-fatura uygulaması Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından başlatılmıştır.[2] E-Fatura uygulaması ile, tanımlanan standartlara uygun elektronik faturaların taraflar arasında güvenli ve sağlıklı bir biçimde dolaşımı hedeflenmiştir. Uygulama bir portal[3] üzerinden çalışmakta olup e-imza desteklidir. Portale 23.12.2011 tarihi itibarı ile 251 kullanıcı (şirket) kayıtlıdır.[4] Bu portale kayıtlı kullanıcılar, sisteme kayıtlı diğer kullanıcılara e-atura gönderebilmekte, bu kullanıcılardan e-fatura alabilmekte ve sistemden gönderilen ya da alınan e-faturalarını bilgisayarlarına indirerek elektronik ortamda muhafaza edebilmekte ve istenildiğinde ibraz edebilmektedirler. Kullanıcılar ayrıca kendi bilişim sistemlerine e-fatura uygulamasını, ilgili teknik mimarilere uymak kaydı ile, entegre edebilmektedirler.[5]
Vergi Usul Kanunu kapsamında yapılacak düzenlemeler çerçevesinde kullanılmak üzere, tüzel kişi ve diğer kurum, kuruluş ve işletmelere ait veri bütünlüğünün, kaynağın ve içeriğin garanti altına alınması ile gerekli durumlarda gizliliğin sağlanması fonksiyonlarının yerine getirilmesi amacıyla e-fatura sisteminde kullanıcılar tarafından ‘Mali Mühür’ kullanılmaktadır. Mali mühür, GİB adına TÜBİTAK-UEKAE Kamu Sertifikasyon Merkezi[6] tarafından kurulan elektronik sertifika alt yapısını ifade etmektedir. Bu kapsamda MM ESHS, TÜBİTAK UEKAE Kamu SM tarafından tüzel kişiler ile kurum, kuruluş ve işletmelere elektronik sertifika sağlama hizmeti vermek üzere GİB için kurulmuş ve işletilmektedir.[7] MM ESHS tarafından üretilen sertifikalar, tüzel kişiler ile kurum, kuruluş ve işletmeler tarafından elektronik belge olarak oluşturulacak fatura ve diğer yasal belgelerin bütünlüğünün, kaynağının ve içeriğinin garanti altına alınması, elektronik ortamda muhataplarına iletilmesi ve elektronik ortamda saklanması sırasında güvenliğinin ve gizliliğinin sağlanması amacıyla kullanılmaktadır. 29.11.2011 tarihi itibarı ile Kamu SM tarafından verilen mali mühür sertifika sayısı 240’dır.[8]
Mali mühür, 5070 sayılı e-İmza Kanunu’na göre geçerli olan Nitelikli Elektronik Sertifika olmayıp bir SSL sertifikasıdır. Bu sebeple mali mühür sertifikası ile imzalanmış olan elektronik faturaların Türk ispat hukuku açısından delil değeri ‘takdiri delil’dir, yani tek başına mahkemeyi, hakimi bağlamayan zayıf delil kategorisidir.[9]
2.2. e-Fatura Uygulaması
GİB tarafından yürütülen e-Fatura Portali incelendiğinde, sisteme giriş için e-imza gerektiği (Şekil 7), portalde hazırlanan faturaların onayı için de mali mühür süreçlerinin tamamlanması gerektiği görülmektedir. Bunlara ilaveten; bilişim altyapısı uygun olan kullanıcılar, portal yerine kendi uygulamalarını da portale entegre ederek aynı hizmeti alabilmektedirler.
<İKİNCİ BÖLÜM SONU>
Bu yazının bir kısmından ya da tamamından alıntı yapılması, bir başka elektronik ya da kağıt ortamda yayınlanması, bir çalışmada ya da raporda faydalanılması, ancak bu sayfanın ve bu blog sayfa sahibinin isminin kaynak olarak gösterilmesi şartı ile mümkündür.
KAYNAKLAR:
- Bruon Koch, e-Invoice & e-Billing in europe and Abroad 2011, http://www.epu net.com/blog/wp-content/uploads/2011/08/Report2011.pdf
- Leyla Keser Berber, Avrupa’da e-Fatura Sektörünün 2011 Yılı İtibarı ile Durumu (blog), http://www.leylakeser.org/2011/09/avrupada-e-fatura-sektorunun-2011-yl.html
- Mustafa Afyonluoglu, Elektronik Fatura Kayıt Sistemi (blog),https://afyonluoglu.wordpress.com/2011/03/16/elektronik-fatura-kayit-sistemi-efks/
- GİB e-Fatura Portalı, http://www.efatura.gov.tr/web/guest
- Avrupa Elektronik Fatura Platformu (European Electronic Invoicing Platform), http://eeiplatform.com/
- CEN/ISSS E-Invoice Gateway, http://www.e-invoice-gateway.net/
- European Commission- Internal Market- Payment Services- E-Invoicing,http://ec.europa.eu/internal_market/payments/einvoicing/index_en.html
- Bankalararası Kart Merkezi, http://www.bkm.com.tr/
[1] Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, 397 sıra nolu VUK Genel Tebliği, [Çevrimiçi], Erişim: http://www.gib.gov.tr/index.php?id=1079&uid=hb7fisQSxrvYXBdl&type=teblig, Erişim Tarihi: 03.12.2011
[2] Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, e-Fatura Kayıt Sistemi Sitesi, [Çevrimiçi], Erişim: www.efatura.gov.tr, Erişim Tarihi: 03.12.2011
[3] Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, e-Fatura Portali, [Çevrimiçi], Erişim: https://portal.efatura.gov.tr/efatura/login.jsp, Erişim Tarihi: 03.12.2011
[4] Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, e-Fatura Portali Kullanıcı Listesi, [Çevrimiçi], Erişim: http://www.efatura.gov.tr/web/guest/9, Erişim Tarihi: 23.12.2011
[5] Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, e-Fatura Uygulaması Teknik Mimarisi, [Çevrimiçi], Erişim: http://www.efatura.gov.tr/web/guest/2, Erişim Tarihi: 03.12.2011
[6]TÜBİTAK Kamu Sertifikasyon Merkezi, [Çevrimiçi], Erişim: http://mm.kamusm.gov.tr, Erişim Tarihi: 03.12.2011
[7] GİB Kamu SM Mali Mühür Sertifika Hizmetleri, [Çevrimiçi], Erişim: http://mm.kamusm.gov.tr/, Erişim Tarihi: 03.12.2011
[8] Erol Kahraman, Kamu SM Sunumu [sayfa:6], TUBITAK e-İmza Çalıştayı, 29.11.2011
[9] Leyla Keser Berber, Avrupa’da e-Fatura Sektörünün 2011 Yılı İtibarı ile Durumu, [Çevrimiçi], Erişim: http://www.leylakeser.org/2011/09/avrupada-e-fatura-sektorunun-2011-yl.html, Erişim Tarihi: 03.12.2011
Mustafa Afyonluoglu 
Leave a comment